Elk jaar weer is het onvermijdbaar, de zomerse vakantieperiode. De meeste mensen zijn uitgelaten en verheugen zich om – al dan niet na een lange, enthousiaste planning – het vakantie avontuur aan te gaan. Een vliegreis naar verre bestemming, een bootreis of met de auto door Europa. Fijn: vooral doen, want ik gun iedereen het beste.
Verjaardag
Begin juli zat ik ergens bij een verjaardag. Van tevoren wist ik welke kant het gesprek op zal gaan en hoe het voor mij zal eindigen. Na de vrolijke verhalen van degene die al terugkijken op een uiterst geslaagde vakantie en de verwachtingsvolle voorbeschouwingen van degene die staan te trappelen om te vertrekken komt uiteindelijk de onvermijdelijke vraag “En wat ga jij dit jaar heen?”
De meest makkelijke antwoorden zijn dan vervolgens:
– Ach, er is nog zoveel wat ik in Nederland nog niet heb gezien
– Het komt financieel dit jaar niet echt goed uit
– Heb er niet veel zin in
– Ik zie nog wel
– Ik ben er nog niet uit
– Nog druk met andere zaken
Als je al meerdere jaren dit soort antwoorden geeft dan kom je daar over het algemeen nog wel mee weg. Men verwacht eigenlijk ook niets anders van jou afgezien van wat een schamper lachje misschien. Een enkeling probeert me nog over te halen om ook naar dezelfde bestemming te gaan als zijzelf door als propagandist voor die plek op te gaan treden die voor mij buiten bereik is.
Kwaad
Dan begint het te borrelen bij me. Ik hoor het aan en probeer het gesprek een andere wending te geven wat vaak wel lukt want dat heb ik in de loop der jaren wel geleerd. Maar wat zou er gebeuren als ik op zou gaan staan en zou schreeuwen:
Snappen jullie dan niet dat ik doodsbang ben?!
“Dachten jullie nou echt dat ik geen vakantie dromen heb. Dat ik al 20 jaar lang deze dromen niet heb kunnen waar maken en dat ik stiekem stinkend jaloers ben! Stel mij die domme vragen niet meer. Ga lekker zelf, ik gun jullie alles, maar laat mij met rust. Jullie vragen maken me klein, verdrietig en kwaad.”
Ontspannen aan de kust
Mede door de afgelegde therapie weg, lukt het me soms om een paar dagen naar de kust in Noord-Holland te gaan. Dat levert natuurlijk de nodige spanning/stress op, maar bij thuiskomst kijk ik er meestal tevreden op terug. Ik heb me ook kunnen ontspannen en daardoor kunnen genieten. Dat geeft enige hoop.
Echter de afgelopen 20 jaar was dat het hoogst haalbare. Een soort negatieve keuze. Niet dat ik niet meer of verder zou willen, maar bij de gedachte alleen al hoor ik het angstmonster alweer grommen. Dus: weg die folders over bootreizen, wandelvakanties in Spanje etc. Volgend jaar weer de Noord-Hollandse kust. En dat maakt dat je daar elk jaar toch iets minder van geniet. Ik weet dat ik stil sta in deze ontwikkeling en ik wordt er niet jonger. Ik hoor dan ook alweer de stemmen “Ga je daar nou alweer heen, is dat niet saai?” En daar moet dan weer een acceptabel antwoord op komen.
Elke keer denk ik na afloop van een verblijf aan de kust: volgend jaar ga ik eens iets verder en elk jaar weet ik dat gaat niet (meer) gebeuren. Of….?
Gerrit schrijft over zijn (gegeneraliseerde) angst- en paniekstoornis (agorafobie). In het verleden hebben deze zijn leven bepaald en ook nu nog spelen ze een belangrijke rol. De situaties die hij beschrijft hebben daadwerkelijk plaatsgevonden. Als ervaringsdeskundige hoopt hij anderen hiermee te helpen en een hart onder de riem te steken.
Beste Gerrit, heel erg bedankt voor deze column, het heeft me gesterkt om te weten dat ik niet alleen sta. Ook ik krijg elk jaar weer dezelfde vragen en reageer dan met de antwoorden die jij beschrijft. De vakantieperiode is nu voorbij en ik hoor de mooiste verhalen. Op een bepaalde manier ben ik jaloers maar gun het iedereen wel van harte om ongedwongen ontspanning, avontuur en plezier te hebben. Ik word er ook erg verdrietig van: wat zou ik dit ook graag willen! Een vriendin reist de hele wereld rond, geweldig lijkt me dat maar ik word helaas tegengehouden door mijn dwanggedachten die mij verbieden om te genieten van de goede dingen des levens. Tevens brengt het veel schuldgevoel naar boven want ik belemmer met mijn gedrag ook de reislust van mijn man en dat voelt niet goed. Corona was voor mij een heerlijke periode want toen kon niemand ergens heen en had ik rust. Nu alles weer mag voel ik de ‘verplichting’ om ook weg te gaan , hoewel ik graag zou willen overheerst de angst. Misschien in het najaar een paar daagjes in een hotel?
Ik wil het proberen……
Gerrit, nogmaals bedankt en hopelijk gaat het ons ooit lukken!
Beste Annemeke,
Wat een mooie reactie van jou op mijn column.
Te lezen dat iemand anders tegen soortgelijke obstakels aanloopt “sterkt” mij ook.
Te weten dat je niet de enige bent geeft steun. Wetend dat je niet alleen staat en dat je er met anderen over kunt praten op een open manier. Het schuldgevoel wat je benoemt herken ik. Het echt spontaan kunnen reageren op uitnodigingen (zullen we eens een weekendje weg gaan?) of suggesties van anderen (bezoek concert) beperkt jou niet alleen maar soms ook de ander. Het raakt de kwaliteit van je leven. Altijd vraag ik me dan af: kan ik dat? Of wat moet ik allemaal doen om te voorkomen dat ik een aanval krijg als ik toch ga. Etc. Etc. Uitputtende afvragingen.
Ik wens je succes met de stappen die je (te beginnen dit najaar?) nog gaat zetten!
Hartelijke groet,
Gerrit