In eerdere blogs hebben jullie kunnen lezen dat een groot deel van mijn leven in het teken heeft gestaan van overleven in een omgeving vol angst en onveiligheid. Tegelijkertijd probeerde ik in stilte tevergeefs het verschrikkelijke monster dat dwang heet het zwijgen op te leggen. Maar wat ik niet eerder met jullie gedeeld heb, is dat ik ver voordat de dwang zich bij mij voor het eerst openbaarde al gebukt ging onder gevoelens van minderwaardigheid en eenzaamheid. Toen de dwang ook nog op mijn pad kwam, werd het beetje zelfvertrouwen dat ik nog had met de grond gelijk gemaakt. Ik hoef jullie niet te vertellen hoe eng dat is. In deze blog wil ik jullie iets meer vertellen over de impact van een minderwaardig zelfbeeld op mijn leven. En ik wil jullie ook laten zien wat mij geholpen heeft om weer wat zekerder in mijn schoenen te staan.
Alleen
Het begon allemaal op de basisschool. De meeste kinderen uit mijn klas hadden ouders met goede banen en droegen merkkleding, terwijl ik rondliep in tweedehands kleding en kleding die mijn moeder zelf maakte. Op zich zat ik daar niet mee, maar het maakte wel dat ik me een buitenbeentje voelde. In de pauzes stond ik vaak alleen in een hoekje te kijken naar mijn klasgenoten die vrolijk met elkaar speelden en met elkaar afspraken na schooltijd. Een enkele keer werd ik uitgenodigd voor een verjaardagsfeestje en daar bleef het bij. Vaak zat ik te huilen bij mijn moeder in de keuken, omdat ik me zo ontzettend alleen voelde. Zij vond het heel naar voor me, maar kon het ook niet voor me oplossen.
Schaamte
Naarmate ik ouder werd begon ik me steeds meer te schamen voor mijn uiterlijk. Als kind was ik best wel mollig. Dikwijls kreeg ik van de schoolarts te horen dat ik veel te zwaar was voor mijn leeftijd. Regelmatig werd ik gepest vanwege mijn overgewicht. Het wekelijkse verplichte schoolzwemmen vond ik vreselijk, want dan moest ik me in aanwezigheid van de meisjes uit mijn klas uitkleden. Dan voelde ik hun priemende blikken in mijn rug en hoorde ik ze zachtjes giechelen. Voor mezelf opkomen durfde ik niet. In plaats daarvan liet ik het maar over me heen komen. Op een dag zei een jongen uit mijn klas tegen mij: “Wat ben jij lelijk zeg!” Ik kon toen nog niet voorzien welke impact die opmerking op mijn verdere leven zou hebben.
Wat ben jij lelijk zeg!
Toen ik in de puberteit kwam, begon ik wat meer in de lengte te groeien in plaats van in de breedte. Daardoor werd ik wat slanker en zat ik weer wat beter in mijn vel. Al gauw liep ik er tegenaan dat ik nauwelijks aansluiting kon vinden bij mijn nieuwe klasgenoten. Gepest werd ik niet, maar ik wist gewoon niet hoe ik contact met ze kon maken. Er was ook niemand die een keer op mij afstapte. In de pauzes trok ik me vaak terug in de schoolbieb. Daar zat ik dan te wachten totdat het volgende lesuur weer zou beginnen.
Gelukkig zat er in mijn klas nog een meisje dat er niet echt bij hoorde. Ik besloot in de klas naast haar te gaan zitten en samen doorliepen we het Atheneum. Vanaf de tweede klas merkte ik dat ik weer onzeker begon te worden over mijn uiterlijk. Wanneer ik in de badkamer voor de spiegel stond en mezelf bekeek, vond ik mezelf niet om aan te zien. Ik zei het ook hardop tegen mezelf. Ik kon alleen maar beamen dat die jongen van de lagere school gelijk had. Op een gegeven moment durfde ik mensen zelfs niet meer in de ogen aan te kijken, omdat ik me schaamde voor mijn uiterlijk. Ik dacht dat niemand dit in de gaten had, totdat de decaan tijdens een ouderavond op school hierover een opmerking maakte tegen mijn ouders. Ik voelde me betrapt en kon wel door de grond zakken. We hebben het er toen thuis verder niet meer over gehad. Ook op school kwamen ze hier niet meer op terug. Achteraf had dat eigenlijk wel gemoeten. Ondanks mijn worstelingen wist ik uiteindelijk toch nog mijn diploma te behalen.
Ommekeer
In het eerste jaar van mijn studententijd voelde ik me wat verloren tussen de honderden rechtenstudenten. En daar kwam verandering in toen ik lid werd van een studentenroeivereniging. Wekelijks zat ik met mijn roeiploegje op het water en hadden we conditietraining. Mijn lichaam begon zichtbaar te veranderen. Ik viel wat kilo’s af en werd gespierder. Helaas dwong mijn vader me hiermee te stoppen, omdat hij vond dat het intensieve trainingsschema mijn studieresultaten in gevaar bracht. En omdat mijn vader mijn studie betaalde, durfde ik daar niets tegenin te brengen. Weer stond ik er alleen voor.
Gelukkig leerde ik al gauw twee medestudentes kennen met wie ik meteen een leuke klik had. We gingen samen naar werkgroepen en spraken ook daarbuiten af. In het derde studiejaar ging ik met een van hen op vakantie naar Italië. Voor het eerst ging ik op vakantie zonder mijn ouders wat ik best wel spannend vond. We verbleven in een hostel waar ik een oudere jongen leerde kennen die daar werkte. Ik genoot van de aandacht die hij me gaf, ook al wist ik niet zeker of ik wel op mannen viel. Van hem kreeg ik mijn eerste zoen en dat voelde ontzettend fijn. Al mijn resterende twijfels over mijn uiterlijk verdwenen hierdoor voorgoed. Eindelijk was er iemand in mijn leven die me mooi vond zoals ik was. Onze vakantieliefde hield door de reisafstand niet lang stand, maar deze bijzondere ervaring kon niemand me meer afnemen.
Zelfwaardering
Gedurende de jaren heb ik mezelf steeds meer leren accepteren en ben ik een sterker persoon geworden. Ik sta op eigen benen. Therapie heb ik nu niet nodig. En wanneer ik ’s ochtends in de
spiegel kijk, zie ik een leuke meid met lachrimpeltjes rondom haar ogen die eindelijk met volle teugen van het leven geniet. Mijn dwangstoornis heb ik gaandeweg leren aanvaarden als iets dat bij mij hoort; ik identificeer me er al jaren niet meer mee, omdat ik veel meer ben dan mijn psychische beperking. Na jaren ploeteren durf ik volmondig te zeggen: “IK MAG ER ZIJN!” Dit mogen we best eens wat vaker tegen onszelf zeggen lieve lezers!
Warme groet,
Désirée

Désirée (45 jaar) schrijft voor de Angst, Dwang en Fobie stichting columns over haar leven met een dwangstoornis en welke impact dat op haar leven heeft. Ze is getrouwd, heeft een pleegdochter en woont in Friesland. Haar missies zijn het wegnemen van vooroordelen met betrekking tot psychische kwetsbaarheid en steun en herkenning bieden aan mensen die hier nog in stilte mee worstelen.