Frederike heeft tokofobie; zwanger worden is niet vanzelfsprekend

Dit interview verscheen eerder in ons magazine Vizier, editie 1 2024.
Door: Ellemieke Hemmers

Frederike (34) heeft last van angst en paniekaanvallen. Zij is gediagnosticeerd met hypochondrie (angst voor ziektes) en emetofobie (angst om over te geven) en dat maakt het dagelijkse leven niet gemakkelijk. Hoewel het een stuk beter met haar gaat en ze zelfs weer werkt, zit haar nog één grote angst in de weg. Die om zwanger te worden: tokofobie. Frederike: ‘Met lotgenoten praten is fijn, maar soms ook confronterend. Eén van hen is net bevallen en ik ben heel blij voor haar. Tegelijk doet het wel pijn.’

Vertel eens over je kinderwens?
“Het lijkt me heel leuk om moeder te worden. Ik heb in de kinderopvang gewerkt en ik genoot enorm van het werken met kleine kinderen. Als vriendinnen kinderen krijgen, denk ik vaak met ze mee over opvoeding en vraag ik me af hoe ik dat zou doen. Het lijkt me geweldig om samen met mijn man een baby te krijgen. Toch is dat voor ons niet zo vanzelfsprekend.”

Wanneer ontstond bij jou de angst voor zwangerschap, tokofobie?
“Drie jaar geleden vloog het mij allemaal aan. Ineens kwamen er allerlei vervelende vragen in me op over zwangerschap. Wat gebeurt er dan met mijn lijf? Stel dat ik het psychisch niet aankan? Misschien word ik wel duizelig en misselijk, moet ik spugen en houdt dat niet meer op. Als dat gebeurt dan vrees ik in het ziekenhuis te belanden aan het infuus. Zou er iets misgaan met de baby? Of met mij ? Deze angstige gedachten zijn helaas bij me gebleven.”

‘Tijdens een zwangerschap kun je niet even op de pauzeknop drukken’

Je hebt al heel wat angsten overwonnen: emetofobie en hypochondrie. Wat hielp daarbij?
“Erover praten met lotgenoten! Voor mijn angsten ben ik in therapie geweest bij verschillende therapeuten en ik heb een groepsbehandeling gehad. De therapie was vooral gericht op exposure, het doen. De angst aangaan en dan ervaren dat het wel goedkomt. Het helpt me wel om te lezen over zwangerschappen, zodat ik daar een wat positiever beeld over krijg. Het lastige met zwanger worden is dat je niet ‘even’ zwanger kunt zijn. Je kunt er niet uitstappen, of op de pauzeknop drukken. Het is een periode van negen maanden en die kan ik niet goed overzien. Exposure werkt goed voor mijn andere angsten, want ik weet dat de paniek de volgende dag is afgenomen. Bij een zwangerschap kan dat niet, de volgende dag ben ik tenslotte nog steeds zwanger.”

Hoe reageert jouw partner hierop?
“Gelukkig heel begripvol. Voordat we aan kinderen beginnen wil Rémon zelf ook eerst werken aan een stabiele basis: trouwen, een vaste baan, een huis. Inmiddels is dat allemaal voor elkaar, maar wachten vindt hij ook goed: ‘Dan worden we toch wat later ouders, we hebben tijd.’ Maar als vrouw voel ik meer tijdsdruk. We hebben het er vaak over en hij ziet dat ik er alles aan doe om deze angst aan te gaan.”

Hoe reageren mensen in je omgeving, familie, vrienden?
“Voor hen is het denk ik wel verwarrend. Toen we hier acht jaar geleden kwamen wonen maakten we grapjes. Rémon noemde de extra kamer een hobbykamer terwijl ik zei: ‘Het wordt de babykamer.’ Zodoende werd het de ‘bobbykamer’. Inmiddels hebben mensen wel door dat het ondanks grappige opmerkingen allemaal wat gevoelig ligt. Alleen met een aantal vriendinnen deel ik wel eens wat over mijn angst en onzekerheid over dit onderwerp. Toen een vriendin zwanger werd, vond ze het lastig om mij dit te vertellen. Het is dubbel: natuurlijk zou ik zelf ook graag zwanger willen zijn, tegelijk gun ik het anderen en geniet ik mee wanneer er een baby geboren wordt.”

Wat helpt jou in dit proces?
“Het helpt me dat er begeleiding en ondersteuning bestaat tijdens de zwangerschapsperiode. Zoals bij voorbeeld van de POP-poli. Zij zijn er speciaal voor mensen die zwanger zijn en psychische klachten hebben. De poli bestaat uit een medisch team van deskundigen die vrouwen ondersteuning bieden tijdens de zwangerschap. Op dit moment ben ik echter nog op zoek naar iemand die me kan helpen in de omgang met mijn angst voor de zwangerschap. Ik heb deze problemen ook besproken in therapie, maar dat is toch anders dan iemand die gespecialiseerd is in angst rondom zwangerschap. Ik ben langs geweest bij een verloskundige en een doula en nu weet ik wat zij voor mij kunnen betekenen. Via ADF heb ik twee vrouwen leren kennen die in hetzelfde schuitje zitten. Het is fijn om met lotgenoten te praten en soms is het ook confronterend. Een van de twee is net bevallen en ik ben heel blij voor haar. Tegelijk doet het wel pijn. Samen dit proces delen maakt het contact heel waardevol, we hebben veel aan elkaar.”

Hoe ga je nu verder?
“Er was een periode waarin ik dacht dat mijn motivatie om kinderen te krijgen misschien niet zo sterk was. Anders zou ik die angst toch wel opzij zetten en gewoon zwanger worden? Helaas werkt het niet zo. Was het maar zo makkelijk. Het is geen keuze om me zo te voelen. Ik wil wel degelijk moeder worden, alleen die angst houdt me tegen. Het zou fijn zijn als ik nu al wist dat ik over vijf jaar mijn angst overwonnen heb. Dat zou me zoveel rust geven. Nu twijfel ik of het ooit gaat lukken. Hopelijk kan ik zelf de keuze maken voor een zwangerschap. Ik wil niet dat de angst of de tijd me inhaalt en de beslissing voor mij neemt. Ik geef de hoop niet op!”

Wil je meer lezen over Frederike en tokofobie?

Ze schrijft regelmatig columns voor onze website. En je kan haar reis volgen via haar Instagram.