Welke therapieën worden toegepast bij angststoornissen en fobieën?
Wanneer je merkt dat angst je leven gaat beheersen, is het tijd om hulp te zoeken. De huisarts kan je op weg helpen naar de juiste hulp. Net als angst is therapie er in vele ‘soorten en maten’. Hier vind je een overzicht van de in Nederland gangbare therapiesoorten. Bij alle soorten therapie geldt dat hierbij ook voorlichting gegeven wordt over angst en fobie (psycho-educatie). Weten wat angst is, hoe het werkt en het herkennen ervan helpt om er op een andere manier mee om te gaan. Psycho-educatie is ook belangrijk bij het verminderen van de schaamte die gepaard kan gaan met het hebben van overmatige angst. Ook helpt het om de lading van de angst te verminderen. De juiste voorlichting vergroot de kans dat de behandeling volledig en met goed resultaat wordt afgerond.
Cognitieve gedragstherapie (CGT)
Kort samengevat richt deze therapie zich op het herkennen en veranderen van negatieve gedachten en gedragspatronen. Je leert om op een gezondere en leefbaardere manier met je angsten om te gaan en te ervaren dat de gevreesde gevolgen uitblijven. CGT gaat ervan uit dat gedachten, gedrag en gevoelens met elkaar samenhangen. Door te onderzoeken hoe dit verband houdt met je angsten en mogelijke vermijdingsgedrag, doe je inzichten op die je helpen om de angstcirkel te doorbreken. Een onderdeel van CGT bij mensen met angst- en fobieklachten is exposure en responspreventie (ERP), wat inhoud dat je je angst opzoekt en aangaat zonder deze te verlichten of te vermijden.
Exposure en responspreventie (ERP)
Bij ERP worden mensen met angstklachten onder begeleiding van een therapeut bewust blootgesteld aan hun angsten (exposure). Je leert om je angst te verdragen en je voert geen handelingen meer uit om je angst te verminderen of je angst geheel te vermijden (responspreventie). Het aangaan en verdragen van de angst heeft als doel dat je dit zelf ook weer gaat doen en hiermee terrein terugwint van je angst. ERP leert je om op een gezondere manier met je angst om te gaan.
ERP kan op verschillende manieren worden toegepast. Bijvoorbeeld door een stapsgewijze benadering of in één keer ‘in het diepe’ te springen (flooding)
Verschil en samenhang tussen CGT en ERP
CGT zou je kunnen beschrijven als een therapie waarbij iemand zijn gedrag, gedachten en gevoelens onderzoekt, terwijl je bij ERP echt dóór de angst of onrust heen gaat. De combinatie van CGT en ERP is de eerste keus bij behandeling van angststoornissen en fobie
Acceptance and Commitment Therapy (ACT)
Bij ACT staat centraal dat je op een flexibele manier om leert gaan met nare gevoelens en gedachten, in plaats van ze weg te willen nemen of te bestrijden.
Je leert om nare gevoelens en gedachten toe te laten (accepteren) en je tegelijkertijd te richten op wat belangrijk is in het leven. ACT leert je om je gevoelens en gedachten op te merken, er met afstand naar te kijken, ze niet als absolute waarheden te beschouwen, een ander perspectief in te nemen en om je te richten op het hier en nu. ACT helpt je om te zien wat er ís, in tegenstelling tot wat je voorstellingsvermogen je voor houd. Je leert te handelen naar je waarden in plaats van te handelen vanuit angst. Je vergroot je psychologische flexibiliteit wat helpt om bewust keuzes te maken voor wat je écht belangrijk vindt in het leven.
