Smetvrees: Je hebt een obsessie voor ‘schoon’ en die dwang krijgt de overhand in je dagelijks leven.

Smetvrees: klachten en symptomen

Heb je last van smetvrees dan heb je vaak in vergelijkbare situaties dezelfde gedachten of je verricht dezelfde handelingen. Dit zijn veel voorkomende voorbeelden van handelingen bij smetvrees.

Je:

· wast extreem vaak de handen, krukken van deuren, handvatten enz.;

· vermijdt aanraking met allerlei voorwerpen (bijvoorbeeld geld) of mensen;

· gebruikt voorwerpen of slechts bepaalde delen van de handen en/of vingers om andere voorwerpen te kunnen vastpakken of gebruiken;

· neemt meerdere keren per dag een douche;

· maakt schoon in een bepaalde volgorde;

· gebruikt plastic zakjes om allerlei ‘reeds reine voorwerpen’ in op te bergen;

· poetst dingen die het poetsen niet waard zijn, zoals bijvoorbeeld het dopje van de tube tandpasta;

· begint weer helemaal opnieuw als er iets in het schoonmaakritueel niet klopt;

· schrobt jezelf schoon totdat de huid helemaal kapot is (kloven) en je kunt er ook niet mee ophouden;

· wil geen andere dingen aanraken tijdens het bereiden van voedsel;

· raakt in de war bij het aanraken van iets dat vies voelt;

· maakt voeten of schoenen schoon voor je ergens naar binnen loopt.

Oorzaken

Wie krijgt wel of niet smetvrees? Dat is niet te voorspellen. Er is niet één oorzaak aan te wijzen; wel zijn er verschillende risicofactoren die een oorzaak kunnen zijn van smetvrees.

Lichamelijke oorzaken

Een belangrijke lichamelijke oorzaak is erfelijkheid. Komt smetvrees of een andere dwangstoornis bij je in de familie voor? Dan heb je een grotere kans om een dwangstoornis te krijgen. Ook hebben sommige mensen meer aanleg voor dwangstoornissen. Dit komt doordat bepaalde processen in hun hersenen anders lopen dan bij andere mensen.

Wat je meemaakt in je leven

Bepaalde situaties tijdens de kindertijd of andere stressvolle of traumatische gebeurtenissen verhogen waarschijnlijk de kans op het ontwikkelen van smetvrees of een andere dwangstoornis.

Persoonlijke eigenschappen

Bepaalde persoonlijke eigenschappen kunnen je extra vatbaar maken voor het krijgen van smetvrees of een andere dwangstoornis. Je bent bijvoorbeeld snel angstig of je hebt veel behoefte aan veiligheid en controle.

Neurologische afwijkingen

Recent onderzoek heeft uitgewezen dat mensen met een obsessief-compulsieve stoornis op verschillende plekken in de hersenen een ander type structuur of een grotere hersenabnormaliteit vertonen.

Smetvrees of een andere dwangstoornis ontstaat meestal zonder dat je het in de gaten hebt. Vaak ontstaat het nadat je ontdekt dat bepaalde gedachten of handelingen helpen tegen de angst en onrust bij vervelende of angstige situaties. Daarna gebruik je in vergelijkbare situaties dezelfde gedachten of handelingen. Steeds vaker, totdat je de oorspronkelijke vervelende of angstige situatie vergeten bent. Je moet bij smetvrees de gedachte of handeling uitvoeren omdat er anders een ondraaglijke angst ontstaat. Daarna gebeurt steeds weer hetzelfde.

Behandeling

De gangbare behandelmethode voor smetvrees is cognitieve gedragstherapie (CGT). Het zwaartepunt van deze therapie is dat je de confrontatie met jouw angsten aangaat. Je wordt aangemoedigd een angstige situatie op te zoeken en jouw dwanggedachten of -handelingen te beheersen, zodat je kunt ontdekken dat er dan niets ergs gebeurt.

Deze confrontatie blijkt voor mensen met een dwangstoornis namelijk veel te confronterend waardoor ze sneller afhaken. Daarom wordt op dit moment een nieuwe vorm van therapie getoetst om in de toekomst mensen met smetvrees of een andere dwangstoornis te kunnen helpen zonder dat ze iets “engs” moeten doen. Deze therapie heet Inference Based Approach (IBA).

Medicatie

Als aanvulling kan er ook een traject met medicatie worden gestart. Dit zal altijd in overleg met je huisarts of een behandelend psychiater gebeuren. Het kan namelijk zijn dat er sprake is van een verstoord evenwicht van serotonine. Deze stof is in de hersenen belangrijk bij het regelen van gevoelens van angst en somberheid. Medicatie kan ervoor zorgen dat deze stof weer in balans komt. Een aantal medicijnen is effectief gebleken bij de behandeling van smetvrees of een andere dwangstoornis en dat zijn: SSRI’s, Atypische antipsychotica en TCA’s.

De ADF stichting zet zich op verschillende manieren in om mensen met angst- of dwangklachten te helpen.

Telefonische hulpdienst

Vertel ons gerust hoe je je voelt. Je kunt onze telefonische hulpdienst bellen op werkdagen van 09.00 tot 13.30 uur op telefoonnummer 0343 – 753 009. Voor een goed gesprek, advies, of alleen maar om even van je af te praten.

Trainingen

In samenwerking met trainers, coaches, psychologen en ervaringsdeskundigen is het mogelijk om via de ADF stichting aan verschillende trainingen deel te nemen die erop gericht zijn angst- en dwangklachten te reduceren.

Lees meer

Lotgenotencontact

In een lotgenotencontactgroep praat je met anderen over je ervaringen met angst en dwang. Je luistert naar elkaars verhaal, stelt vragen, geeft advies. Er zijn twee ervaringsdeskundige begeleiders van de ADF stichting bij.

Lees meer

Ons advies geven wij gratis, want iedereen moet toegang hebben tot hulp. Wij maken natuurlijk wel kosten om hulp te bieden. Financiële steun zorgt dat wij kunnen doorgaan met het bieden van advies en hulp.

Daarom vragen wij je om een kleine bijdrage in de vorm van een donateurschap of een eenmalige gift.

Met deze steun kunnen we niet alleen jou helpen, maar komen wij op voor de belangen van alle mensen met angst- en/of dwangklachten.

HELP JE MEE? Ja, ik help helpen