BLOG ELLEMIEKE
Schaamte. Het idee dat je, in de ogen van een ander, compleet waardeloos bent en je geeft die ander daarin gelijk… Iedereen kent het gevoel: een pijnlijke, negatieve en zelfbewuste emotie. Je voelt je minderwaardig, je voelt je uitgesloten. Je wilt door de grond zakken om de blik van de ander te vermijden. Toen ik zocht naar het woord ‘schaamte’ kwam ik een artikel van Jop van Kempen in Parool tegen, met deze boodschap. Pfff dat raakte me wel.
Veel mensen die voor het eerst contact opnemen met de ADF Stichting schamen zich voor hun klachten. Ze zijn bang om veroordeeld en buitengesloten te worden door anderen. Er heerst nog steeds een taboe op het bespreken van psychische klachten en dat is jammer, want openheid kan zo goed helpen.
Vorige week hebben we de eerste virtuele Bibberbar geopend. Hier kunnen lotgenoten terecht voor het bespreken van hun angstklachten. We delen open waar we tegenaan lopen en dat kan ook grappig zijn. Iemand vertelde waar ze last van had en een ander reageerde: “Oh dat is zo fijn, oh wacht nee, zo bedoel ik het niet. Ik heb hier zelf ook last van en ik dacht dat ik de enige was” Er wordt gelachen en er is ruimte voor verdriet, frustraties en andere verhalen. We weten hoe het is, dat maakt het laagdrempelig, toegankelijk en gelijkwaardig.
Schaamte is zo’n vervelend gevoel, waarbij je het jezelf ook kwalijk kunt nemen dat je iets zegt of doet. Dat wordt in stand gehouden door (onbedoeld) vervelende opmerkingen van anderen, zoals “Het is toch helemaal niet nodig dat je je zo druk maakt, dat moet je gewoon loslaten en aan wat anders denken.” Als het zo makkelijk was, dan waren we al lang van de klachten af. Het is alsof je een dag na het ongeluk tegen iemand met een gebroken been zegt: “Joh, ga er maar weer op lopen, komt vast goed.” Een gebroken been en psychische klachten hebben behandeling en tijd nodig om te genezen.
Schaamte kan je eenzaam en somber maken. Wanneer je voorbij de schaamte gaat en voor het eerst gaat vertellen, zul je ontdekken dat er zoveel meer mensen herkennen wat je zegt. Een paar jaar geleden heb ik besloten om voorbij mijn schaamte te gaan en open te vertellen over mezelf, mijn angsten en mijn ervaringen. In het begin klein en alleen met vrienden en familie. Later groot, door presentaties te geven, verhalen te schrijven op social media en erover te praten met iedereen die het interesseert. De reacties waren (en zijn) zo mooi. Mensen reageren zo lief en respectvol. Ik ervaar zoveel (h)erkenning en medeleven. En er gebeurt nog iets bijzonders: doordat ik mij kwetsbaar opstel, durven anderen hun eigen verhaal te delen. Inmiddels kan ik uit ervaring zeggen dat iedereen zijn eigen verhaal heeft. Dit met elkaar delen maakt ons tot de sociale dieren die we zijn.
Een maand geleden namen een paar studenten contact op met de ADF Stichting over het onderwerp schaamte bij angst en dwangklachten. Los van elkaar hadden zij alle drie hetzelfde onderwerp gekozen voor hun afstudeerprojecten. Super leuk en het was ook een van de redenen dat ik dit thema heb gebruikt voor mijn blog. Heb jij dwangklachten en merk je dat je last hebt van schaamte? Wil jij ze meehelpen aan het onderzoek van een van deze studenten? Vul dan de onderstaande enquête in, het linkje staat onder het blog.
Deze blog wil ik afsluiten met een stuk tekst uit het boek ‘De Keuze’ van Edith Eger: ‘Het tegenovergestelde van depressie is expressie; wat uit je lichaam komt maakt je niet ziek, het is wat binnen blijft. Oordeel dan ook niet over een gevoel, van jezelf of een ander. Een gevoel is een gevoel. Er is geen juist of verkeerd gevoel. Het is gewoon een gevoel.’
Heb je behoefte om je ervaringen te delen? Doe een keer mee met de Bibberbar, geef je op voor een lotgenotengroep, of bel naar de telefonische hulpdienst. Meer informatie vind je op de website van de ADF Stichting. https://adfstichting.nl
